ردیف

شاخص­ها

ولایت مطلقه

حکومت مطلقه

1

اوصاف و شرایط لازم برای تصدی حکومت

فقاهت- عدالت- تقوی- مدیریت-مدبّریّت-آگاهی به زمان- شجاع

معمولاً مقید به وصف خاصی نیست مگر شرایطی از قبیل توارث و...

2

نحوه و روش دستیابی به قدرت

از طریق نمایندگان منتخب مردم

معمولاً موروثی و یا از طریق کودتا و راههای غیرقانونی

3

ضوابط و نحوه ی اعمال قدرت و حکومت

در چارچوب شرع، قانون اساسی منبعث از شرع، عدالت

فقدان ضابطه و چارچوب اعمال قدرت - تشخیص حاکم

4

نقش و مشارکت مردم در تاسیس و اداره حکومت

تاسیس نظام با رای مردم و اتکاء اداره کشور به آراء عمومی از طریق همه پرسی و انتخابات

فقدان نقش مردم در اداره امور

5

نظارت بر حاکم

نظارت درونی از طریق ملکه ی عدالت و تقوا - نظارت مجلس بیرونی خبرگان و نظارت مردمی

فقدان نظارت درونی و بیرونی

6

مسوولیت و پاسخ گویی حاکم

مسوولیت سیاسی و حقوقی و شرعی

فقدان مسوولیت و عدم الزام به پاسخگویی

7

نقش شورا و مشورت با صاحب نظران در اداره حکومت

ضرورت شرعی و قانونی

عدم الزام حاکم به مشاوره

8

نحوه برکناری و عزل حاکم

به محض از دست دادن اوصاف قانونی و شرعی

عدم امکان عزل حاکم از طرق مسالمت آمیز و قانونی

9

قلمرو اعمال حاکمیت

امور عمومی

امور خصوصی و عمومی

10

محدودیت دوره زمامداری

مادام الوصف(محدود)

معمولاً مادام العمر(نامحدود)

11

نحوه انتقال قدرت

توسط منتخبان مردم

معمولا موروثی یا تعیین از سوی حاکم قبلی