موسسه صراط مبین

سبک زندگی را چگونه می‌توان تعریف کرد و شاخص‌های سبک زندگی ایرانی-اسلامی چیست؟
 وقتى صحبت از سبك زندگى مى شود ابتدا بايد به تعريف از انسان و زندگى او توجه نمود. بينش اسلامى، انسان را موجودى با كرامت معرفى مى كند يعنى انسان آفريده نشده است تا خوار و تحقيرشده و بدون آرمان و هدف، زندگى كند. انسان داراى شخصيتى است كه بايد محترم شمرده شود؛ انسان به دنيا آمده است تا در دوران زندگي خود رو به كمال رود و به مقام خليفه اللهى رسد و شايستگى زندگى ابدى سعادتمندانه اى را پس از مراجعت به پروردگار پیدا کند. ايرانيان نيز كه قرنها قبل از اسلام اشتياق خود را به كمال و زيبايى و صدق و درستى نشان داده بودند، بهترين امكان تحقق آن را در شريعت محمدى و نمونه هايى كه اهل بيت او براى آنها مجسم ساخته بودند، كشف كردند و سعى كردند نه تنها مؤمن واقعى، بلکه مبلغ و معرف آن در بسيارى ديگر از نقاط جهان باشند و البته موفق هم شدند. بنابراين به لحاظ كليات و شرف زندگى، ايرانيان امروزه مباهات مى کنند كه نمونه هاى تعريف شده و الگوهاى واقعى و عملى از سبك زندگى در اختیار دارند و موضوع سبك زندگى اسلامى- ايرانى براى کشور مجهول نيست و مطمئناً فقط جنبۀ نظرى ندارد. ایرانیان می دانند در هر حالت سياسى و در هر وضع جغرافيايى زندگى خود را بايد با چه سبكى پيش برند تا به اهداف خود دست یابند و از انحراف نسبت به آرمانهاي خود مصون مانند.
شاخص‌های سبک زندگی غربی که در برنامه‌های رسانۀ ‌ملی نمود می‌یابند و موجب آسیب در جامعه می‌شوند، چیست؟
 به طور کلی سبک زندگی ابعاد مختلفی را دربرمی گیرد؛ زندگی خصوصی و فردی، زندگی در محیط خانواده، زندگی در محیط تحصیل، زندگی در محیط کار، زندگی در محیط اجتماعی و در برخورد با دیگران از همسایگان گرفته تا همشهریان و هموطنان و همچنین زندگی با بیگانگان چه دوست و چه دشمن. واقعيت حاكم بر جامعه همواره منطبق بر شرایط مطلوب نيست و غير از فرهنگ و تمدن ایران كه معرف هويت ماست، عوامل متعدد ديگرى كم و بيش بر کشور اثر مى گذارند و هركدام البته از جاذبه هايى برخوردارند. آن جاذبه ها، افراد را با درجات مختلف به خود جلب می کنند و عملاً بر سبك زندگی آنها اثر مى گذارند که ممكن است باعث ايجاد انحرافات موقتى يا دائمى شود. اينكه آن جاذبه ها چرا و چگونه اثر مى گذارد، موضوعى است وابسته به استحكام اعتقادات نسلها و نيز به شيوه هاى نفوذ و تبليغ بيگانگان، شيوه هايى كه بويژه در آثار فرهنگی و هنرى آنها و آنچه از رسانه ها پخش مى شود، ظاهر می گردد و در فضای مجازی نیز طبق فرآیندی که بیگانگان برای ایران طراحی کرده اند، تکثیر و بازپخش می شود. این روند ممكن است نسلى را مفتون و دورانى از روزگار مردم را به شدت گرفتار كند. متأسفانه امروزه فرهنگ غربى كه بر اباحى گرى استوار شده و نتيجۀ سيطره ٢٥٠ سال اخير آن تضعيف و فروپاشى نهاد خانواده و اشاعه فرهنگ برهنگى و تقدس زدایی و نیز رواج مادیگرایی و خشونت و گسست نسلها و برخورد تخریبی تمدنهاست، با به كارگيرى فناوريهاى نوين اطلاع رسانى، جوامع را با تهديد شبهه افكنى و آشفتگى اعتقادى و یورش حجیم اطلاعات پراکنده و غرق شدن در تمنيات اهريمنى و تجملات زائد و زينتهاى ظاهرفريب و تشريفات خانمان برانداز و تکاثر و تفاخر مواجه نموده است.
موانع ارائه سبک زندگی ایرانی-اسلامی از سوی نخبگان چیست و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد؟ (مبانی و روش‌های نظام جامع سبک ایرانی-اسلامی را باید نخبگان ارائه می‌دادند که تا کنون محقق نشده است؛ چرا؟)
نشناختن واقعيت مسأله و آگاه نبودن از ابعادِ گزندى كه رخ داده است و جهل نسبت به ريشه هاى آن و بويژه طرحى كه در پشت آن نهفته است، از موانع اصلى است. در واقع موضوع این است که اگر نسبت به صورت مسأله ای شناخت وجود نداشته باشد، چگونه مى توان آن را حل كرد؟ پس اولين گام آن است كه نخبگان با عمق فاجعه آشنايى علمى متناسب با شرایط نوين حاكم بر جهان و کشور پيدا كنند. اقتضاى اين زمانه را بايد درست فهميد. با اين فهم درست و بر مبناى درك كامل و تحليلى جامع از سبك زندگى ارزشمند اسلامى-ايرانى، مى توان راه حلهاى متنوعى را در زمينه هاى مختلف ارائه داد كه نجات بخش همه طيفها و گروههاى اجتماعى و حتى الهام بخش ديگران باشد.
 راهکار شما برای ارائه نظام جامع سبک زندگی ایرانی-اسلامی چیست و چگونه باید برنامه‌سازان را به سمت آن سوق داد؟
همانطور که گفته شد اين نظام بايد جامع باشد و همه ابعاد زندگى را دربرگيرد؛ امور تربيتى و تحصيلى و فرهنگى و اعتقادى، مسائل خانوادگى، نوع خوراک و پوشاک و آرایش و مسکن و شهرسازی و ترابری، مشكلات اجتماعى، ابعاد اقتصادى و زمينه هاى سياسى و قضايى و امنيتى. هر الگويى كه ارائه مى شود بايد پاسخگوى همه ابعاد يادشده باشد وگرنه ابتر مى ماند و حتى ممكن است با نقصى كه دارد اثر معكوس داشته باشد. در اينجا می توان متوجه اهميت دو نكته شد؛ اول اينکه باید دید نظريه استفاده شده در كل چقدر استحكام دارد و تا چه حد قابل عرضه است به گونه اى كه پاسخگوى سؤالات و شبهات باشد و دوم اينكه الگوهاى عملى و قابل رؤيت تا چه اندازه از رسانه های کشور، به صورت جذاب و فراگير معرفى مى شود تا تشنگى وجدان عمومى را نسبت به سبك زندگى فرو نشاند. درباره هر دو نکته به لحاظ اندیشه و انگیزه، باید فعالیت شایسته صورت گیرد.
نحوه تعامل رسانه ملی، برنامه‌سازان و نخبگان برای رسیدن به نظام جامع سبک زندگی ایرانی-اسلامی و بازنمایی آن در رسانه ملی باید چگونه باشد؟
 اين تعامل از مرحله فهم مشترك درباره آرمان شروع مى شود و بايد دربرگيرنده راهبرد و سياست منسجم قبل از برنامه ريزى عملياتى و آفرينش طرح هاى اجرايى باشد. مثلاً در تهيه يك برنامه، زنجيره اى از انديشه اوليه، داستان نويسى و صحنه پردازى و سپس كارگردانى حرفه اى و بالأخره اجراى بازیگران توأم با رعايت باور كامل و ظرافتهاى هنرى، اهميت دارد. پس از اجرا نیز باید بازخوردها به طور دقیق بررسی شود و اصلاحیه های لازم اعمال گردد. این کار هیچگاه به صورت رفع تکلیف نباید انجام گیرد.
نهادهای حکومتی و غیردولتی برای تدوین ارائه نظام جامع سبک زندگی ایرانی-اسلامی چه وظایفی دارند؟
 نظارت بر اين فرآيند كار حكومت است كه بايد با استفاده از افراد كاركشته از پس آن برآيد و سپس راهنمايى و پشتيبانى مناسب از سمن ها صورت گیرد. دستگاههاى حكومتى بايد از مداخله در امورى كه نسبت بدان تبحر ندارند، پرهيز كنند و سعى كنند نمونه هاى ناشايستى از لحاظ سبك زندگى اسلامى - ايرانى نباشند.
 اگر رسانه ملی که اثرگذارترین نهاد کشور در ترویج سبک زندگی است به روال کنونی خود ادامه دهد، سبک زندگی عمومی کشور در آینده نزدیک و دور به چه سمتی خواهد رفت؟
نقد علمى كارى است كه بايد هرچه زودتر در صدا و سيما آغاز شود و بويژه انحصارى كه در حال حاضر در پخش و بویژه در تولید وجود دارد، نبايد مانع توجه به اشكالات اصولى و عدم رقابت پذيرى برنامه هاى رسانه ملى شود. بدون نقد عالمانه و منصفانه و بدون وجود هماورد، اگر صدا و سيما به انحطاط رسد، جاى تعجب ندارد.
خلاصه مهمترین راهکارها:
1-نخبگان باید با عمق فاجعه فرهنگی در کشور و ریشه های آن آشنا شوند تا ضرورت ارائه سبک زندگی ایرانی-اسلامی را به خوبی دریابند.
2- باید الگوهاى عملى و قابل رؤيتِ استخراج شده از نظام جامع سبک زندگی ایرانی-اسلامی، در رسانه ها علی الخصوص رسانه ملی به طور جذاب معرفی شوند.
3-برای تعامل رسانه ملی، برنامه سازان و نخبگان باید از یک فهم مشترک در مورد آرمان آغاز نمود و در ادامه با اتخاذ سیاستهای راهبردی و برنامه ریزی عملیاتی و در نهایت نظارت و پایش بازخوردهای برنامه، عمل کرد و با تکرار این سیکل، اصلاحات لازم را اعمال کرد.
4- دستگاه های حکومتی باید بدون دخالت در اموری که در آن تبحر ندارند، فقط بر روند تهیه نظام جامع سبک زندگی ایرانی-اسلامی به کمک افراد توانا نظارت داشته باشند.
5- انحصار موجود در تولید برنامه های رسانه ملی باید هر چه سریعتر کنار گذاشته شود.
6- نقد علمی و منصفانه صداوسیما توسط رقبای جدیِ آن در مورد موضوعات مختلف و تفکر حاکم بر صداوسیما، در خود رسانه ملی صورت پذیرد.