آمَرَهُ بِتَقْوَی اللهِ فِي سَرَائِرِ أُمُورِهِ وَخَفِيَّاتِ أَعْمَالِهِ، حَيْثُ لاَ شَهِيدَ غَيْرُهُ، وَلاَ وَكِيلَ دُونَهُ.
وَآمَرَهُ أَلاَّ يَعْمَلَ بَشَيْءٍ مِنْ طَاعَةِ اللهِ فِيما ظَهَرَ فَيُخَالِفَ إِلَی غَيْرِهِ فِيَما أَسَرَّ، وَمَنْ لَمْ يَخْتَلِفْ سِرُّهُعَلاَنِيَتُهُ، وَفِعْلُهُ وَمَقَالَتُهُ، فَقَدْ أَدّی الاََْمَانَةَ، وَأَخْلَصَ الْعِبَادَةَ.
وَآمَرَهُ أَلاَّ يَجْبَهَهُمْ وَلاَ يَعْضَهَهُمْ وَلاَ يَرْغَبَ عَنْهُمْتَفَضُّلاً بِالاِِْمَارَةِ عَلَيْهِمْ، فَإِنَّهُمُ الاِِْخْوَانُ فِي الدِّينِ، وَالاََْعْوَانُ عَلَی اسْتِخْرَاجِ الْحُقُوقِ. وَإِنَّ لَكَ في هذِهِ الصَّدَقَةِ نَصِيباً مَفْرُوضاً، وَحَقّاً مَعْلُوماً، وَشُرَكَاءَ أَهْلَ مَسْكَنَةٍ، وَضَعَفَاءَ ذَوِي فَاقَةٍ،إِنَّا مُوَفُّوكَ حَقَّكَ، فَوَفِّهِمْ حُقُوقَهُمْ، وَإِلاَّ تَفْعَلْ فَإِنَّكَ مِنْ أَكْثَرِ النَّاسِ خُصُوماً يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَبُؤْساًلِمَنْ خَصْمُهُ عِنْدَ اللهِ الْفُقَرَاءُ وَالْمَسَاكِينُ وَالسَّائِلُونَ وَالْمَدْفُوعُونَ وَالْغَارِمُ وَابْنُ السَّبِيلِ!
وَمَنِ اسْتَهَانَ بِالاََْمَانَةِ، وَرَتَعَ فِي الْخِيَانَةِ، وَلَمْ يُنَزِّهَ نَفْسَهُ وَدِينَهُ عَنْهَا، فَقَدْ أَحَلَّ بِنَفْسِهِ فِي الدُّنْيَا الْخِزْيَ وَهُوَ فِي الاَْخِرَةِ أَذَلُّ وَأَخْزَی. وَإِنَّ أَعْظَمَ الْخِيَانَةِ خِيَانَةُ الاَُْمَّةِ، وَأَفْظَعَ الْغِشِّ غِشُّ الاََْئِمَّةِ، وَالسَّلاَم
ترجمه
از سفارشهای امام عليه السلام به بعضی از كارمندانی كه برای گرد-آوری زكات می فرستاده است [1]
او را به تقوا و ترس از خدا در امور پنهانی و اعمال مخفی فرمان میدهد!در آنجا كه هيچكس جز خدا شاهد و گواه، واحدی غير از او وكيل نمی باشد،و نيز به او فرمان داده عملی را آشكارا از اطاعتهای خدا انجام ندهد كه در پنهانی خلاف آنرا انجام میدهد(و بايد بداند)آن كس كه پنهانی و آشكارش،كردار و گفتارش با هم مخالفت نداشته باشد، امانت الهی را ادا كرده،و عبادت را خالصانه انجام داده است.
و به او فرمان داده كه با مردم با چهره عبوس روبرو نشود! آنها را بهتان نزند،و به آنها به حساب برتری جوئی بخاطر اينكه رئيس است بی اعتنائی نكند چه اينكه آنها برادران دينی هستند و كمك كاران در استخراج حقوق!
(بدان)برای تو در اين زكات نصيب مشخص و حق معينی است، وشريكانی از مستمندان و ضعيفان بينوا داری همانگونه كه ما حق تو را میدهيمتو هم بايد نسبت به حقوق آنها وفادار باشی،اگر چنين نكنی از مردمی خواهی بود كه در رستاخيز بيش از همه دشمن و شكايت كننده داری بدا به حال آنكه-در پيشگاه خداوند-فقرا و مساكين و سائلان و آنهاكه از حقشان محروم مانده اند و بدهكاران و ورشكستگان و در راه ماندگان خصم و شاكی او باشند.كسی كه امانت را خوار شمارد و دست به خيانت آلايد و خويشتن و دينش را از آن منزه نسازد درهای ذلت و رسوائی را در دنيا بروی خود گشوده و در قيامت خوارتر و رسواتر خواهد بود و بزرگترين خيانت،خيانتبه ملت است و رسواترين تقلب،تقلب به پيشوايان مسلمين و السلام
توضيحات
[1]«قاضی نعمان»در كتاب«دعائم الاسلام»جلد 1 ص 252 گفته است:
منظور از«بعض عماله»در اينجا«مخنف سليم ازدی»است.
(مصادر نهج البلاغه جلد3 ص 260)
و بعيد نيست كه اين سخن صحيح باشد چرا كه در تاريخ زندگی امام(ع)آمده است كه«مخنف ابن سليم»از عاملان آن حضرت در جمع آوری صدقات بوده است.و طبق پاورقيهای كتاب«الغارات»،وی از ناحيه امام عليه السلام حاكم اصفهان گرديده است.
(الغارات جلد 2 ص 450 چاپ جديد)
وی همچنان فرماندار امام(ع)در«اصفهان»بود تا زمانيكه امير مؤمنان(ع)تصميم گرفتبا معاويه بجنگد امام(ع)طی نامهای از او خواست كه افرادمورد اعتمادی را در اصفهان و همدان بگمارد و خود برای مبارزه با معاويه نزدامام بيايد،مخنف«حارث ابن حارث»را والی اصفهان و«سعيد ابن وهب»را فرماندار همدان قرار داد و خود بسوی امام حركت كرد و در«صفين»در ركابامام،شربت شهادت را نوشيد.
(كتاب صفين ص 104)
