در واقع، جامعه ایران، که بیش از نیمی از آنان را ترکیب قومی و غیرفارس تشکیل میدهد و عمدتاً در نوار مرزی و قلمروهای راهبردی جغرافیایی ساکناند، از تحولات کشورهای اطراف تأثیر پذیرفته و این تحولات به تقویت گرایشهای قومگرایانه در برخی از مناطق کشور گردیده است. بسیاری از مردم، مسئولان و اندیشمندان، موضوع تنوع قومی را تهدیدی برای کشور قلمداد میکنند، در حالی که اگر مدیریت و سیاستگذاریها صحیح و درست انجام شود، تکثر فرهنگی و قومی، فرصتهای بسیاری را برای حکومت اسلامی ایران فراهم خواهد کرد. از اینرو شایسته است با اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش مخاطرات و تهدیدهای ناشی از تنوع قومی در کشورها، با دیدی جامع، هویت چندقومی کشور را فرصت مغتنمی در نظر گرفت.
طبق پژوهش های صورت گرفته و نظرسنجی انجام شده احساس تبعیض به نوعی موجب مشارکتنکردن اقوام و در نتیجه توسعهنیافتگی مناطق قومنشین میشود. بیتوجهی به مطالبات و فرهنگ قومیتها سبب بهوجودآمدن احساس تبعیض، محدودیت، حس شهروند درجه دو بودن و ... شده که این خود سبب ایجاد گسلهای قومیتی و دینی در کشور شده و خطر گریز از مرکز اقوام را در طولانیمدت به همراه دارد. از همین رو در هفدهمین شماره از پژوهشنامه راهبردی افق مکث تلاش می شود تا به این سؤال که «چگونه میتوان احساس تبعیض و بیتوجهی به اقوام را رفع، و فرصتهای برابر برای آنان ایجاد کرد؟» پاسخ داده شود.
این پژوهشنامه از دو بخش شکل گرفته است. بخش اول این پژوهشنامه مسئله شناسی میباشد که از دو فصل وضعیت شناسی و فراتحلیل تشکیل شده است.
وضعیت شناسی: در این فصل، ابتدا قوانین و مقررات مرتبط با موضوع تبیین میشود. سپس آمار و اطلاعات مرتبط با اقوام در ایران و جهان مرور خواهد شد و در نهایت، نهادها و اقدامات مرتبط با آنها درباره اقوام و همگراییشان بررسی میشود.
فراتحلیل: در این قسمت مطالب انتشاریافته در حوزه قومیت و قوم گرایی به روش فراتحلیل بررسی میشود تا یافتههای پژوهشی موردنیاز به دست آید. سپس در یافتههای توصیفی و استنباطی اثرات قوم گرایی و پیامدهای منفی عدم همگرایی میان اقوام بررسی و به عوامل آن پرداخته میشود. در انتها راهکارها و پیشنهادهای پژوهشی در راستای بهبود وضعیت بر اساس پژوهشهای صورت گرفته مطرح میگردد.
بخش دوم این شماره، بخش حل مسئله بوده که از سه فصل با عناوین گره اصلی، راهکارها و راهبردها تشکیل شده است.
گره اصلی: در این فصل فرایند چگونگی رسیدن به عامل اصلی در حوزه واگرایی قومی مذهبی تبیین گردیده است، تا در فصل بعد به راهکارهای حل این عامل پرداخته شود.
راهکارها: راهکارهای نخبگانی با استفاده از مصاحبه با 11 نفر از اساتید و کارشناسان حوزههای مختلفِ مرتبط با اقوام جمعبندی و ارائهشده است که متن کامل گفتگوها در پایگاه اینترنتی مؤسسه صراط مبین بارگذاری میگردد.
راهبرد پردازی: راهبرد پردازی، هنر و دانش تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات و وظیفهای چندگانه که سازمان را قادر میسازد به اهداف بلندمدت خود دست یابد. درواقع باید راهبرد را، راه رسیدن به اهداف دانست و روشها را به میزان نزدیک شدن به اهداف ارزیابی کرد. در این فصل سعی میشود فضای راهبردی ترسیم و راه اجرا سازی وظایف نهادها در خصوص اقوام مبتنی بر مبانی دینی- ملی تا حد ممکن بیان شود. راهبردهای اصلی برای ارتقای همگرایی میان اقوام در ایران، سیاستها، ملاحظات و شرح وظایف نهادها ازجمله بخشهای اصلی این فصل هستند.
برای تهیه این محصول می توانید با دفتر پژوهش نامه به شماره 02532910663 تماس حاصل نمایید
هفدهمین شماره از پژوهشنامه تخصصی مساله شناسی افق مکث با موضوع "بررسی وضعیت قومیت و قوم گرایی در ایران" منتشر شد.
ایران کشوری است که دارای قومیت های متعددی می باشد و از این نظر ناهمگون ترین کشور خاورمیانه و شمال افریقا از نظر زبانی محسوب می شود. با پیروزی انقلاب اسلامی، تشنجهای قومی در ایران کاهش یافت اما بعد از پساجنگ، عوامل مختلف داخلی و خارجی باعث تشدید آن شد که محیط سیاسی ایران از جمله دلایل اصلی آن است.