موسسه صراط مبین

«مروری مختصر بر نظریه ولایت مطلقه فقیه و نظریه‌های رقیب»
«محمدجواد نوروزی»[1]
مسئله‌ی ولایت فقیه یکی از مسائل اساسی و پردامنه در ساحت اندیشه‌ی سیاسی است. همزمان با طرح این بحث در آغاز عصر غيبت در فقه شيعه، مسئله‌ی میزان و گستره‌ی اختیارات ولی فقیه نیز مطرح بوده است. در تاريخ معاصر و همراه با عینیت ‌یافتن این نظریه در نهضت حضرت امام خمینی(ره)، اين مسئله و دیدگاه‌های رقيب آن بيش از گذشته مطرح گرديد و در آن‌ها تلاش به‌ عمل آمد تا تحلیلی متمایز از نظریه‌ی ولايت مطلقه‌ که ديدگاهي رایج در گستره‌ی فقه شیعه است، ارائه گردد. مقاله‌ی حاضر درصدد است ضمن تحلیلی مختصر درباب نظریه‌ی ولایت مطلقه‌ی فقیه، نیم‌نگاهی به نظریه‌های رقیب نیز داشته باشد.

فصل اول؛کلیات نظریه ولایت فقیه

اگر ولایت مطلق از آن خداست،
ولایت مطلقه فقیه به چه معناست؟[1]
«احمد رهدار نمایی»[2]

به عنوان اولین سوال، انواع ولایت را مختصراً توضیح بفرمایید؟
در انديشه‌هاي اسلامي، مي‌توان چند نوع ولايت را از یکديگر تفكيك كرد؛ يكي ولايت تشريعي است و دیگری ولايت تكويني. در نگاه شيعي ما، فقط ائمه‌ي معصومين(ع) و نائبان، وكلا، منصوبان و كساني كه از جانب ائمه(ع) دستور خاص دارند، از ولايت تشريعي برخوردار هستند.

مقدمه:

رسالت و هدف اصلی ادیان الهی به ویژه دین مبین اسلام وصول بشریت به هدایت و سعادت و خروج آنها از ضلالت و شقاوت است.[1] واضح است که خروج از شقاوت و وصل به سعادت بدون ارائه برنامه جامع برای زندگی فردی و اجتماعی امکان پذیر نیست. تصور این که یک مکتب هدف خود را رساندن جامعه بشری به قله سعادت قرار دهد اما برنامه عملی خاصی برای سطوح فردی و اجتماعی ارائه نکند، غیر ممکن است.

فصل اول؛ جایگاه عقل­جمعی دراعمال ولایت

چکیده

آیات و روایات فراوانی در خصوص مشورت و استفاده از عقل جمعی در اداره حکومت اسلامی وارد شده است، البته نوع برخوردی که از سوی متفکران مسلمان با این آیات صورت گرفته، به 3 دسته تقسیم می­شود:

معرفی اساتید حلقه علمی ولایت فقیه:

مقدمه
مردم سالاری دینی مبتنی بر ولايت فقيه به عنوان نظريه‌اي قویم در خصوص شيوه حكومت‌داري در فقه سیاسی امامیه مطرح و با پيروزي انقلاب اسلامي و به بركت خون‌هايي كه در مسير به بار نشستن آن تقديم اين شجره طيبه شد، به صورت علمی در ايران اجرا گرديد، مباحث مربوط به این حوزه، از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي مورد توجه قرار گرفته و در حال حاضر نيز جزو مهم‌ترين مباحث علمي و سياسي در مجامع حوزوی و دانشگاهی به شمار می آیند. علیرغم اهمیت وافر این موضوع، آثار مربوطه نتوانسته اند خلاءها، شبهات و نوپدیده های علمی بروز و ظهور یافته در این عرصه را بررسی و پاسخ علمی لازم را ارائه نمایند.